Altair - Aeroplan 2004-02 (047)

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
W drugiej połowie lal siedemdziesiątych we Francji podjęto decyzję o budowie samolotu zdolnego do wykonywania precyzyjnych uderzeń taktyczną
bronią jądrową. W tym celu postanowiono wykorzystać opracowywany właśnie nowy wielozadaniowy samolot myśliwski
Mirage
2000.
W 1979 Ministerstwo Obrony Francji złożyło zamówienie na dwa prototy-
py
Mirage
2000N (Nucleair). Pierwszego z nich (oznaczonego 2000N 01) ob-
latał Michel Porta 3 lutego 1983. Drugi (2000N 02) wzbił się do pierwszego
lotu 21 września tego samego roku. Samolot ten, w przeciwieństwie do pierw-
szego prototypu, wyposażono w pełen zestaw awioniki przewidziany dla tej
wersji. W
N-ce
konstruktorzy zastosowali dwuosobową kabinę w układzie tan-
dem (nowa odmiana została opracowana w oparciu o wersję szkolno-bojową
2000B). Pierwszy fotel przeznaczono dla pilota, a drugi dla nawigatora-opera-
tora systemów uzbrojenia.
Specyfika misji przewidzianych dla
Mirage
2000N. polegajÄ…cych na skry-
tym przenikaniu na teren przeciwnika i precyzyjnych, punktowych atakach,
wymusiła daleko idących zmian w wyposażeniu awionicznym, w stosunku do
wersji myśliwskiej.
Nuklearny Mirage
został przystosowany do lotów na małej
wysokości z dużymi prędkościami. Dlatego m.in. wyposażono go w stację ra-
diolokacyjną Thomson CSF/Dassault Electronique Antilope V. Radar ten umoż-
liwia wykrywanie celów naziemnych z odległości 30 kilometrów. Aby dodat-
kowo zwiększyć precyzję nawigacji, w wersji N zastosowano dwie platformy
bezwładnościowe Sagem Uliss 52 (w wersji myśliwskiej jest jedna).
trze-ziemia średni zasięg)
to pocisk manewrujący średniego zasięgu. Gotowość
operacyjnÄ… osiÄ…gnÄ…Å‚ w maju 1986 na
Mirage
IVP, a na
Mirage
2000N na po-
czątku 1988. Jego długość wynosi 5,38 m. masa 860 kg, a zasięg, w zależności
od toru lotu, między 80 a 3(X) km. Przenoszony jest na centralnym zaczepie
pod kadłubem. Wyposażony w głowicę atomową TN-81 (wcześniej TN-80)
produkowaną od 1987. Zbudowano łącznie około 80 egzemplarzy obu głowic
(a samych pocisków 100 sztuk). Masa głowicy wynosi 200 kg, a moc 300 kT.
Aby zwiększyć zasięg w czasie standardowych misji, podwieszano dwa dodat-
kowe zbiorniki paliwa o pojemności 2000 litrów każdy.
Dzisiaj uzbrojenie
Mirage
2000N. to oprócz pocisków ASMP i Magic 2,
również bomby konwencjonalne o różnych wagomiarach (do 400 kg) i pociski
rakietowe klasy
powietrze-ziemia.
W 1983 złożono pierwsze zamówienie, opiewające na 15 samolotów. Rów-
nocześnie ustalono, że całkowita produkcja
Mirage
2000N wyniesie 75 samo-
lotów (nie licząc prototypów). Przewidziano dla nich kolejne numery seryjne
od 301 do 374.
Pierwszy egzemplarz serii produkcyjnej 301 (nigdy nie wszedł do służby
liniowej) oblatano 3 marca 1986. Do połowy 1988 wyprodukowano 31 samo-
lotów. W międzyczasie, wskutek zmiany w doktrynie obronnej Francji, podję-
to decyzjÄ™ o przystosowaniu
Mirage
2000N do przenoszenia również konwen-
cjonalnych środków bojo-
wych. Zmiany te wpro-
wadzono w nowo budo-
wanych samolotach. I tak
31 nuklearnych
Mirage
otrzymało oznaczenie
2000N K1, natomiast 44
konwencjonalno-nuklear-
ne-2000NK2 (wyprodu-
kowano je w latach 1988-
1993). W 1992 rozpoczÄ™-
to modernizacjÄ™ wersji K1
do standardu K2 i zakoń-
czono jÄ… w 2000. Od tego
Uzbrojenie samolotu pierwotnie stanowił jeden pocisk ASMP oraz - do
samoobrony - dwa pociski Magic 2. ASMP
(Air-Sol Moyenne Portee, powie-
Mirage
2000N 4-BQ 358
z Escadron 02.004
La Fayette
Zdjęcie: Andrzej Wrona
momentu zaprzestano używać wyróżników Kl i K2. W planach na
lala 2006-2008 jest kolejna modernizacja 45 samolotów. Ma ona po-
legać na unowocześnieniu awioniki, między innymi instalacji nowe-
go systemu walki radioelektronicznej, a także przystosowaniu sa-
molotu do przenoszenia nowych rodzajów uzbrojenia, np. pocisków
ASMP-A będących wersją ASMP o zwiększonym zasięgu. Ten wa-
riant otrzymał oznaczenie K3.
Mirage
2000N weszły do uzbrojenia jednostek należących do 4e
Escadre de Ohasse (4 Skrzydło Myśliwskie), podległego Commande-
ment des F'orces Aerienne Tactique (Dowództwo Sił Taktycznych).
Pierwszym przezbrojonym dywizjonem był Escadron de Chasse 1/4
Dauphinc
stacjonujący w bazie Luxeuil (jednostka osiągnęła gotowość
bojowa. 12 lipca 1988). W tej samej bazie stacjonuje EC 2/4
La Fayet-
te.
Dywizjon len jako drugi przezbroił się na nowe samoloty. Trzecią
jednostkÄ… uzbrojonÄ… w
N-ki
jest EC 3/4
Limousin
z bazy Istres (prze-
formowany z użytkującego wcześniej Jaguary EC 4/7), który
otrzymał samoloty w wersji K2 (następne egzemplarze K2 zasiliły
EC 1/4 i 2/4). CzwartÄ… jednostkÄ… majÄ…cÄ… na stanie
Mirage
2000N była
EC 2/3
Champagite
z Nancy. 18 samolotów w standardzie K2 wypo-
życzono od EC 1/4. Dywizjon użytkował je w latach 1991-97 w ocze-
kiwaniu na dostawy
Mirage
20001). W sierpniu 1993 4 Skrzydło zo-
stało podporządkowane Commandenienl des Forces Aeriennes Slrate-
giques (Dowództwu Lotnictwa Strategicznego). W 1995 rozwiązano
Dowództwo 4 Skrzydła, dywizjony podporządkowano operacyjnie bez-
pośrednio Dowództwu Sił Strategicznych, a pod względem logistycz-
nym i administracyjnym - dowództwom baz, w których stacjonują.
W związku z taką reorganizacją zmieniono również sposób numero-
wania dywizjonów. 1 tak EC 1/4. to obecnie EC 01.004, EC 2/4 - EC
02.004 i EC 3/4 analogicznie EC 03.004 (choć nadal spotyka się rów-
nież stare oznakowanie). Współcześnie jednostki ćwiczą uderzenia
jądrowe z użyciem pocisków ASMP (60% wykonywanych misji) oraz
konwencjonalne ataki zarówno w dzień, jak i w nocy. Kilka egzem-
plarzy wersji N trafiło do CEAM (Ccntie d'Experimentations Aerien-
nes Militaires - Wojskowy Lotniczy Ośrodek Doświadczalny). Z koń-
cem 2002 w służbie w dywizjonach
nuklearnych
pozostawało około
60
Mirage
2000N.
Mirage
2000N 4-BE 365 z Escadron 02.004
La Fayette,
Na samolotach tej jednostki występują
3 godła
{bocian, głowa
Siuxa i
czerwony diabeł). Głowa
Siuxa ma swe korzenie w poczÄ…tkach
historii jednostki, sformowanej w 1916, w oparciu o amerykańskich ochotników
Zdjęcie: Andrzej Wrona
Mirage
2000N dwukrotnie do tej pory wzięły udział w działaniach
bojowych. Po raz pierwszy nad Bośnią-Hercegowiną podczas opera-
cji
Dcny Flight
w 1994. W konflikcie brały udział samoloty z EC 2/3
i EC 2/4 (łącznie 6 egzemplarzy). Debiut bojowy miał miejsce 21
listopada 1994, kiedy to dwa
Mirage
2000N z EC 2/4 wzięły udział
w ataku na lotnisko w Udbinie. Po raz drugi w realnym konflikcie
nuklearne Mirage
wzięły udział rok później, znów nad Bałkanami,
w ramach operacji
Deliberate Force.
Wtedy to trzy samoloty z EC 2/3
atakowały cele naziemne. Podczas jednego z takich ataków koło mia-
sta Pale, 30 sierpnia 1995
Mirage
2000N został zestrzelony, trafiony
pociskiem Strzała-2.
Wersja N doczekała się wariantu rozwojowego.
Mirage
2000D to
odmiana szturmowa pozbawiona jednak możliwości przenoszenia bro-
ni jądrowej. Kolejną modyfikacją opartą na wersjach N i D był prze-
znaczony na eksport 2000S. Ze względu na brak zamówień, wersji tej
nie produkowano seryjnie.
Dariusz Sałata, Krzysztof Sałata, Andrzej Wrona
Mirage
2000N 4-CJ 327 z Escadron 03.004
Limousin.
Na samolotach z każdej strony statecznika
pionowego malowane jest inne godło
{fenek, orzeł
lub
Gall).
Ten egzemplarz po lewej stronie
nosi fenka... / Zdjęcie: Dariusz Sałata
Mirage
2000 N podczas zejścia do lądowania
Zdjęcie: Krzysztof Sałata
..natomiast po drugiej stronie
orła I
Zdjęcie: Andrzej Wrona
[ Pobierz całość w formacie PDF ]