Alfabet gruziński

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Alfabet gruziński
1
Alfabet gruziński
Alfabet gruziński
–
rodzaj
służący do
zapisywania
oraz kilku innych języków z rodziny
Alfabet gruziński powstał najprawdopodobniej w
.e. Za
podstawę do jego tworzenia służył albo
albo
jednak szczegółowe pochodzenie znaków nie jest znane.
Zgodnie z tradycją, za twórcę
u gruzińskiego uważany jest
legendarny pierwszy
władca
–
. Istnieje również
przekaz, według którego alfabet gruziński opracował
,
którego autorstwa jest również
Przykład gruzińskiej majuskuły
Alfabet gruziński posiada trzy
, dość różniące się od siebie. Są to
asomtawruli
(gruz. 'majuskuła'),
zwany też
mrgwlowani
(gruz. 'zaokrąglony'),
chucuri
(gruz. 'kościelny') określany niekiedy jako
nuschuri
(gruz.
'minuskuła') oraz
mchedruli
(gruz. 'rycerski').
Najstarsze zabytki zapisane alfabetem gruzińskim pochodzą z
.e. i zapisane są w
asomtawruli
. Obecnie jest
używana forma
mchedruli
, stworzona w
, która ostatecznie wyparła pozostałe kroje w
Współczesny alfabet gruziński składa się z 33 znaków. Nie są rozróżniane wielkie i małe litery.
„
ქართული დამწერლობა
— ანბანური ტიპის თავისთავადი
,
თვითმყოფადი სისტემა
,
რომელსაც ქართველური
ენები
(
ძირითადად ქართული
)
იყენებს
,
დროგამოშვებით კი სხვა კავკასიური ენებიც
(
მათ შორის ოსური და
აბხაზური ენები
1940-
იან წლებში
).
თანამედროვე ანბანს
33
ასო აქვს
.
ქვემოთ მოყვანილ ცხრილში ცისფრად
აღნიშნულია ასოები
,
რომლებიც ამჟამად არ გამოიყენება
.
”
'
—
Przykład języka i alfabetu gruzińskiego - fragment artykułu o alfabecie w gruzińskiej wikipedii
.
Litera
Nazwa
ISO
Wymowa
ა
U+10D0 an
A a
А а
[
ბ
U+10D1 ban
B b
B b
[
]
გ
U+10D2 gan
G g
G g
[
]
დ
U+10D3 don
D d
D d
[
]
ე
U+10D4 en
E e
E e
[
] (polskie
e
)
ვ
U+10D5 vin
V v
V v
[
] (polskie
w
)
ზ
U+10D6 zen
Z z
Z z
[
თ
U+10D7 tan
T
’
t
’
T t
[
] (przydechowe³
t
)
ი
U+10D8 in
I i
I i
[
] (osłabione polskie
i
lub
y
)
კ
U+10D9 k
’
an
K k
K
’
k
’
[
] (glottalizowane²
k
)
ლ
U+10DA las
L l
L l
[
]
Alfabet gruziński
2
მ
U+10DB man
M m
M m
[
]
ნ
U+10DC nar
N n
N n
[
]
ო
U+10DD on
O o
O o
[
] (polskie
o
)
პ
U+10DE par
P p
P
’
p
’
[
] (glottalizowane²
p
)
ჟ
U+10DF žan
Ž ž
Zh zh
[
] (polskie
ż
)
რ
U+10E0 rae
R r
R r
[
]
ს
U+10E1 san
S s
S s
[
]
ტ
U+10E2 t
’
ar
T t
T
’
t
’
[
] (glottalizowane²
t
)
უ
U+10E3 un
U u
U u
[
] (osłabione
u
)
ფ
U+10E4 par
P
’
p
’
P p
[
] (przydechowe³
p
)
ქ
U+10E5 kan
K
’
k
’
K k
K
’
k
’
[
(przydechowe³
k
)
ღ
U+10E6
ɣ
an
Ḡ ḡ
Gh gh
[
] (dźwięczny odpowiednik
ch
–
nie mylić z "gardłowym"
dźwięcznym
h
czeskim i kresowym)
ყ
U+10E7 q
’
ar
Q q
Q
’
q
’
[
] (języczkowe
k
glottalizowane²)
შ
U+10E8 šin
Š š
Sh sh
[
] (polskie
sz
)
ჩ
U+10E9 čin
Č
’
č
’
Ch ch
[
] (przydechowe³
cz
)
ც
U+10EA can
C
’
c
’
Ts ts
[
] (przydechowe³
c
)
ძ
U+10EB
ʒ
il
J j
Dz dz
[
(polskie
dz
)
წ
U+10EC c
’
il
C c
Ts
’
ts
’
[
] (glottalizowane²
c
)
ჭ
U+10ED č
’
ar
Č č
Ch
’
ch
’
[
] (glottalizowane²
cz
)
ხ
U+10EE xan
X x
Kh kh
[
] (polskie
ch
)
ჯ
U+10EF ǯan
J
̌
ǰ
J j
[
(polskie
dż
)
ჰ
U+10F0 hae
H h
H h
[
] (angielskie i niemieckie
h
)
¹ Tam, gdzie nie zostały podane informacje dotyczące wymowy, pokrywa się ona z polskim odpowiednikiem.
²
znacza dodatkowe zwarcie krtani w momencie wymawiania danej spółgłoski.
³
oznacza krótkie h po spółgłosce.
Spotyka się też użycie połączeń
dz
,
dž
dla
ძ
,
ჯ
i kreskę przy przydechowych, a nie
glottalizowanych.
Alfabet gruziński
3
Przypisy
[1]
/
ka.
wikipedia.
org/
wiki/
%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%AC%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%90
 Źródła i autorzy artykułu
4
Źródła i autorzy artykułu
Alfabet gruziński
 
Źródło
Autorzy
: Adamt, Andrzej.W, Arvedui89, BartekChom, Birczanin, Cathy Richards, Dartys, Nomenon, NoychoH,
PG, PawełMM, Pioter csb, Qurqa, Roland von Bagratuni, Szoltys, Wanted, 7 anonimowych edycji
Źródła, licencje i autorzy grafik
Plik:Garejawriting.jpg
 
Źródło
Licencja
: Creative Commons Attribution 2.0  
Autorzy
: Paata Vardanashvili from , Georgia
Licencja
Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported
/
creativecommons.
org/
licenses/
by-sa/
3.
0/
  [ Pobierz całość w formacie PDF ]