Almanach Astronomiczny 2011

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Tomasz Ściężor
Almanach Astronomiczny
na rok 2011
Klub Astronomiczny „Regulus”
Kraków 2010
1
Skład komputerowy almanachu wykonał autor publikacji
Tomasz Ściężor
Wszelkie prawa zastrzeżone. Żadna część tej publikacji nie może być reproduko-
wana w żadnej formie ani żadną metodą bez pisemnej zgody wydawcy
Copyright © 2010 by Tomasz Ściężor
2
Spis Treści
Wstęp
............................................................................................................................5
Słońce i Księżyc:
Opis tabel – efemerydy Słońca.....................................................................................6
Opis tabel – efemerydy Księżyca..................................................................................7
Opis tabel – współrzędne prostokątne równikowe Słońca............................................8
Przykłady obliczania momentów wschodu, kulminacji i zachodu.................................9
Wykresy poprawek ΔT i ΔA.........................................................................................11
Efemerydy Słońca i Księżyca......................................................................................12
Prostokątne współrzędne równikowe Słońca..............................................................36
Planety:
Opis tabel – efemerydy planet.....................................................................................40
Efemerydy planet
Merkury..................................................................................................41
Wenus....................................................................................................43
Mars.......................................................................................................44
Jowisz....................................................................................................45
Saturn.....................................................................................................46
Uran........................................................................................................47
Neptun....................................................................................................48
Widoczność Merkurego i Wenus nad horyzontem w 2011 roku...........49
Mapki tras Marsa, Jowisza i Saturna na tle gwiazd w 2011 roku..........50
Mapki tras Urana i Neptuna na tle gwiazd w 2011 roku.......................51
Konfiguracje planet......................................................................................................52
Opis tabel do obserwacji fizycznych...........................................................................53
efemerydy do obserwacji fizycznych:
Słońca...............................................................................55
Księżyca...........................................................................59
Marsa................................................................................63
Jowisza.............................................................................67
Planety karłowate:
Opis tabel – efemerydy planet karłowatych................................................................71
Efemerydy planet karłowatych
Ceres......................................................................................................72
Pluton.....................................................................................................73
Haumea..................................................................................................74
Makemake..............................................................................................75
Eris.........................................................................................................76
Mapki tras planet karłowatych na tle gwiazd w 2011 roku....................77
Małe ciała Układu Słonecznego: planetoidy i komety:
Planetoidy....................................................................................................................82
Mapki tras planetoid na tle gwiazd w 2011 roku....................................93
Komety.......................................................................................................................121
Spis komet przechodzących przez peryhelium w 2011 roku...............122
Efemerydy jasnych komet w 2011 r.....................................................123
Mapki tras jasnych komet na tle gwiazd w 2011 roku.........................124
3
Meteory
.....................................................................................................................125
Zaćmienia:
Zaćmienia Słońca i Księżyca.....................................................................................130
Księżyce planet i wybranych planet karłowatych:
Opis tabel – księżyce Jowisza...................................................................................135
diagramy ruchu księżyców Jowisza..........................................136
zjawiska w układzie księżyców Jowisza...................................148
Opis tabel – księżyce Saturna...................................................................................152
diagramy ruchu księżyców Saturna..........................................153
Układ Urana...............................................................................................................165
Układ Neptuna...........................................................................................................168
Układ Plutona............................................................................................................169
Gwiazdy zmienne:
Opis tabel – gwiazdy zmienne...................................................................................170
Przykłady stosowania tabel gwiazd zmiennych........................................................172
efemerydy:
gwiazd zmiennych zaćmieniowych...........................................173
gwiazd zmiennych typu RR Lyr.................................................177
cefeid.........................................................................................182
gwiazd zmiennych długookresowych........................................186
Zjawiska zakryciowe:
Opis tabel – zakrycia gwiazd przez Księżyc.............................................................188
efemerydy zakryć gwiazd przez Księżyc..................................190
Opis tabel – zakrycia gwiazd przez planetoidy.........................................................198
mapki okolic gwiazd zakrywanych przez planetoidy............................200
Tabele pomocnicze:
Wybrane gwiazdy podwójne do testu rozdzielczości................................................211
Duże ciała Układu Słonecznego – planety i planety karłowate – tabela...................214
Księżyce planet i planet karłowatych Układu Słonecznego – tabela........................215
4
Wstęp
„Almanach Astronomiczny na rok 2011” jest kontynuacją wydawanych przez Polskie
Towarzystwo Miłośników Astronomii w latach 1992-2007 „Kalendarzy Astronomicznych” oraz
wydawanych w latach 2008-2010 przez Klub Astronomiczny Regulus elektronicznych wersji
„Almanachów Astronomicznych”.
W roku 2011 będziemy mogli obserwować m.in. aż cztery częściowe zaćmienia Słońca (w
tym jedno widoczne w Polsce), dwa całkowite zaćmienia Księżyca, widoczne w Polsce, oraz
przynajmniej dwie stosunkowo jasne komety.
Opis wymienionych zjawisk (i nie tylko) można odnaleźć w niniejszym Kalendarzu.
W „Almanachu…” uwzględniono podział ciał Układu Słonecznego, wprowadzony na
Zgromadzeniu Ogólnym Międzynarodowej Unii Astronomicznej (IAU) w Pradze 24 sierpnia
2006 r., podając efemerydy i mapki tras planet karłowatych. Uaktualniono również m.in.
tabele „Metery”, „Gwiazdy zmienne zaćmieniowe”, „Gwiazdy zmienne długookresowe”,
„Gwiazdy podwójne do testu rozdzielczości” oraz „Księżyce planet Układu Słonecznego”.
Do obliczenia momentów zakryć gwiazd przez Księżyc wykorzystano program „Win Occult
v.4.0.9.10”.
Do wielu obliczeń oraz mapek w niniejszym Kalendarzy użyto programu „Guide v.8.0” firmy
Project Pluto. Wykorzystano także materiały NASA.
Wszystkie momenty w „Kalendarzu…” podano w czasie Greenwich (UT). Czas Uniwersalny
(UT) jest średnim czasem słonecznym na południku zerowym (Greenwich). W związku z
niejednorodnością upływu czasu UT związaną nierównomiernością obrotu Ziemi w 1960 roku
wprowadzono tzw. Czas Efemeryd (ET), czyli czas jednostajnie płynący. Różnica między ET
i UT w danym roku jest określana na podstawie obserwacji dopiero po jego upływie, można
ją jednak z określoną dokładnością przewidzieć.
W niniejszym „Almanachu…” wszystkie momenty podawane są w czasie UT („czas
zegarowy”), przy założeniu, że w 2011 roku różnica ET-UT wyniesie 67
s
.
Uwaga:
Do pełnego wykorzystania „Almanachu…” wskazane jest posiadanie atlasu nieba.
Tomasz Ściężor
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]