Album o mieście Jastrzębie ...

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Jastrzębie
ZDRÓ
J
ISBN 83-916618-8-1
ISBN 978-83-916618-8-8
www.jastrzebie.pl
Jastrzębie
ZDRÓ
J
HISTORIA miasta
4
TOWN HISTORY
DĚJINY MĚSTA
HISTOIRE DE LA VILLE
STADTGESCHICHTE
JASTRZĘBIE ZDRÓJ dzisiaj
12
JASTRZĘBIE ZDRÓJ TODAY
JASTRZEMBIE ZDROJ DNES
JASTRZĘBIE ZDRÓJ AUJOURD’HUI
JASTRZĘBIE ZDRÓJ VON HEUTE
20
KULTURA
CULTURE
KULTURA
CULTURE
KULTUR
32
SPORT i rekreacja
SPORT AND RECREATION
SPORT A REKREACE
SPORT ET RÉCRÉATION
SPORT UND ERHOLUNGSMÖGLICHKEITEN
ZABYTKI i turystyka
44
MONUMENTS AND TOURISM
PAMÁTKY A TURISTIKA
MONUMENTS ET TOURISME
SEHENSWÜRDIGKEITEN UND TOURISMUS
GOSPODARKA i inwestycje
62
ECONOMY AND INVESTMENTS
HOSPODÁŘSTVÍ A INVESTICE
ÉCONOMIE ET INVESTISSEMENTS
WIRTSCHAFT UND INVESTITIONEN
1
Witam Państwa serdecznie w Jastrzębiu Zdroju
– blisko stutysięcznym Mieście położonym w południowej części Górnego Śląska przy granicy
z Republiką Czeską.
Miasto prawa miejskie otrzymało w 1963 roku, ale pierwsze pisemne wzmianki o leżącej tu osadzie
pochodzą już z XIV wieku. Niegdyś bardzo popularne i rozsławione uzdrowisko – dziś ośrodek przemysłu
węglowego, gdzie siedzibę ma największy producent węgla koksowego w Polsce – Jastrzębska Spółka
Węglowa S.A.
Wizytówką Jastrzębia Zdroju jest osiedle Zdrój, które nadaje Miastu niezwykły charakter. Zabytkowe
pensjonaty i sanatoria odnowione, zaadaptowane na ośrodki edukacyjne, do dziś służą mieszkańcom
Miasta. Spacer po XIX-wiecznym Parku Zdrojowym pozwala przenieść się w czasy, gdy alejkami przecha-
dzali się kuracjusze.
W dobie przemian ustrojowych Jastrzębie Zdrój zaznaczyło się na kartach najnowszej historii Polski jako
miasto, w którym 3 września 1980 roku podpisane zostało tzw. „Porozumienie Jastrzębskie”. Trzeci –
po Gdańsku i Szczecinie – protokół ugody społecznej zapoczątkował proces przemian politycznych,
gospodarczych i społecznych w całym kraju.
Jastrzębie Zdrój utrzymuje bardzo dobre kontakty gospodarcze i kulturalne z wieloma miastami europej-
skimi. Od marca 1995 roku miasto współpracuje z Hawierzowem i Karwiną w Republice Czeskiej, a od
kwietnia 1997 roku z Tourcoing we Francji.
Miasto to rozwijający się ośrodek kształcenia wyższego. Jego rozwojowi sprzyja przygraniczne położe-
nie oraz dobrze rozwinięta komunikacja z miastami Górnego Śląska i miejscowościami wypoczynkowymi
Beskidu Śląskiego.
Więcej informacji znajdą Państwo na stronach niniejszego albumu, ukazującego różne oblicza Jastrzę-
bia Zdroju.
Prezydent Miasta Jastrzębie Zdrój
I would like to welcome you to Jastrzębie Zdrój,
a town with a population of approximately 100,000 inhabitants, situated in the southern part of Upper
Silesia and near the Polish-Czech border.
Although Jastrzębie Zdrój received municipal rights in 1963, the first written documentation, relating to
this area, dates back to the 14
th
century. The Town, once popular and a highly appreciated health resort, is
now an important coal mining centre, where the largest producer of coking coal is located – Jastrzębska
Spółka Węglowa S.A.
The district of Zdrój is the pride of Jastrzębie Zdrój and the source of its unique character. Old guest
houses and sanatoriums, renovated and converted to education centres play a crucial role in the life of the
Town. A walk around the 19
th
century Spa Park takes one back to the time when from health resort used to
stroll the alleyways.
During the time of political transformation in Poland, Jastrzębie Zdrój went down in the annals of Polish
modern history as the place where the so-called the ”Jastrzębskie Agreement” (Porozumienie Jastrzęb-
skie) was concluded on 3
rd
September 1980. This was the third social agreement protocol to be signed, the
first two were signed in Gdańsk and in Szczecin. The signing the protocol initiated the process of political,
economic and social changes in Poland.
Jastrzębie Zdrój maintains friendly economic and cultural relations with many European cities and towns.
Since March 1995, Jastrzębie Zdrój co-operates with the Czech Republic towns of Havi
ř
ov and Karvina
and co-operation with the French town of Tourcoing was initiated in April 1997.
The town is considered as a highly developing centre for university education. Its swift development has
been enhanced by the town’s location close to border crossings, good communications with the main
towns and cities of Upper Silesia and with holiday resorts in the Beskid Śląski Mountains.
More information can be found in the following picture-album which shows the various faces of Jastrzę-
bie Zdrój.
The Mayor of Jastrzębie Zdrój
2
Srdečně Vás vítám v Jastrzembie Zdroju
– téměř stotisícovém městě, které se nachází v jižní části Horního Slezska nedaleko hranic s Českou republikou.
Městská práva město získalo v roce 1963, první zmínky o zdejší osadě však pocházejí již ze 14. století. Kdysi velmi populární a slavné
lázeňské město – dnes centrum uhelného průmyslu, v němž sídlí největší producent koksového uhlí v Polsku – Jastrzembská uhelná spo-
lečnost a.s.
Chloubou města Jastrzembie Zdroj je sídliště Zdrój, které městu propůjčuje jeho specifický charakter. Starobylé penzionáty a rekon-
struovaná sanatoria, využívaná jako vzdělávací střediska, dodnes slouží obyvatelům města. Procházka po Lázeňském parku (Park Zdrojo-
wy) z 19. století nás přenese do dob, kdy se alejemi procházeli lázenští hosté.
V období společenských změn se Jastrzembie Zdroj trvale zapsal do dějin Polska jako město, v němž byla 3. září roku 1980 podepsána
„Jastrzembská dohoda”. Po Gdaňsku a Štětíně se jednalo o třetí protokol společenského usmíření, který zahájil proces politických,
hospodářských a společenských změn v celé zemi.
Jastrzembie Zdroj udržuje velmi dobré hospodářské a kulturní kontaky s řadou evropských měst. Od března roku 1995 město spolu-
pracuje s Havířovem a Karvinou v České republice a od dubna roku 1997 také s Tourcoing ve Francii.
Město je rozvíjejícím se centrem vyššího vzdělání. Za svou prosperitu vděčí své příhraniční poloze a také dobře fungujícímu dopravnímu
spojení s městy Horního Slezska a rekreačními středisky Slezských Beskyd.
Více informací naleznete na stránkách této publikace, která Vás seznámí s rozmanitým charakterem města Jastrzembie Zdroj.
Starosta města Jastrzembie Zdroj
Mesdames, Messieurs, soyez les bienvenus à Jastrzębie Zdrój,
ville comptant près de 100.000 habitants, située dans le sud de la Haute Silésie, près de la frontière avec la République Tchèque.
La ville a acquis la charte urbaine en 1963 mais les premières mentions par écrit situant ce bourg en ces lieux proviennent déjà du XIVe
siècle. Autrefois une station curative très populaire et connue, aujourd’hui c’est un centre de l’industrie minière où a son siége social le plus
grand producteur du charbon cokéfiable en Pologne: Jastrzębska Spółka Węglowa S.A. (La société Minière de Jastrzębie S.A.).
Zdrój est un quartier le plus représentatif qui donne a la ville son caractère particulier. Les pensions et les sanatoriums restaurés,
adaptés aux besoins des centres d’éducation servent jusqu’a aujourd’hui aux habitants de la ville. La promenade au Parc Zdrojowy
(de Source) du XIXe siècle permet de revenir en arrière dans les temps ou les curistes se promenaient dans ses allées.
A l’époque du changement de régime, Jastrzębie Zdrój s’est inscrit dans les pages de l’histoire la plus nouvelle de la Pologne comme ville ou le
3 septembre 1980 a été signée «Entente de Jastrzębie». Ce troisième procès-verbal de l’accord social, après ceux de Gdańsk et de Szczecin,
a initié le processus des transformations politiques, économiques et sociales du pays entier.
Jastrzębie Zdrój maintient de très bonnes relations économiques et culturelles avec plusieurs villes européennes. A partir de mars
1995, la ville coopère avec Haviřov et Karvina en République Tcheka et, à partir d’avril 1997, avec Tourcoing en France.
Cette ville est un centre de l’enseignement supérieur en développement, à quoi contribuent aussi bien l’emplacement de la ville près de
la frontière que la communication bien développée entre les villes de la Haute Silésie et les localités estivales de Beskid Śląski.
Vous trouverez plus d’informations sur les pages de cet album, présentant de différents aspects de la ville de Jastrzębie Zdrój.
Président de la Ville Jastrzębie Zdrój
Herzlich willkommen in Jastrzębie Zdrój
– einer fast 100 Tsd. Einwohner großen Stadt im Südlichen Teil Oberschlesiens an der tschechischen Grenze.
Jastrzębie Zdrój erhielt die Stadtrechte im Jahre 1963, doch die ersten schriftlichen Überlieferungen über die örtliche Siedlung stammen
aus dem 14. Jahrhundert. Ehemals ein populärer und bekannter Kurort – heute ein Zentrum der Kohlenindustrie, wo seinen Sitz der größte
Produzent von Kokskohle in Polen seinen Sitz hat – Jastrzębska Spółka Węglowa S.A. (Kohlegesellschaft Jastrzębie A.G).
Die Visitenkarte von Jastrzębie Zdrój ist die Siedlung Zdrój (Bad), die der Stadt einen ungewöhnlichen Charakter verleiht. Historische
Pensionen und Sanatorien, die saniert und in Bildungszentren umgewandelt wurden, dienen bis heute den Bürgern der Stadt. Ein Spaziergang
durch den im 19. Jahrhundert angelegten Kurpark versetzt Sie in die Zeit zurück, als die Kurgäste noch entlang der Parkalleen spazierten.
In der Zeit der Systemumwandlung erschien Jastrzębie Zdrój auf den Blättern der neueren Geschichte Polens als eine Stadt, in der am
03. September 1980 die sog. „Vereinbarung von Jastrzębie” unterzeichnet wurde. Das dritte nach Gdańsk (Danzig) und Szczecin (Stettin) Proto-
koll der gesellschaftlichen Verständigung leitete den Prozess der politischen, wirtschaftlichen und gesellschaftlichen Umwandlung in Polen ein.
Die Stadt Jastrzębie Zdrój unterhält sehr gute wirtschaftliche und kulturelle Beziehungen mit vielen europäischen Städten. Seit März
1995 arbeitet die Stadt zusammen mit Haviřov und Karvina in der Tschechischen Republik und seit April 1997 mit Tourcoing in Frankreich.
Jastrzębie Zdrój ist ein sich gut entwickelndes Zentrum der Hochschulbildung. Die Entwicklung der Stadt begünstigt die Grenzlage und die gut
entwickelte Verkehrsverbindung mit den Städten von Oberschlesien und den Erholungsorten in der Gebirgskette Beskid Śląski.
Weitere Informationen finden Sie auf den Seiten des vorliegenden Albums, welches die verschiedenen Gesichter von Jastrzębie zeigt.
Stadtpräsident von Jastrzębie Zdrój
3
HISTORIA
miasta
Jastrzębie Zdrój prawa miejskie otrzymało 30 czerwca
1963 roku, ale pierwsza wzmianka o tutejszych terenach
pochodzi z 1305 roku. W granicach administracyjnych
składa się z kilku starych jednostek osadniczych, których
czas istnienia liczy się setkami lat.
Najstarsze wzmianki o osadnictwie na terenie Miasta
pochodzą z Księgi Fundacyjnej biskupstwa wrocławskie-
go powstałej w latach 1290–1305. Jastrzębie na przestrze-
ni wieków rozrastało się przez powstawanie przysiółków
i kolonii – najstarszym z nich jest Boża Góra. Po roku
1700 powstało Pochwacie, a w 1774 roku Zofiówka.
Pierwotna nazwa miejscowości Jastrząb (Jastrzemb)
związana jest z legendą o „czarnym rycerzu” – właścicie-
lu tych ziem, który niczym jastrząb napadał na karawany
kupieckie podążające szlakiem wiodącym przez Bramę
Morawską.
W latach 1858–1860 na gruntach Jastrzębia Dolnego
prowadzono wiercenia w poszukiwaniu węgla kamien-
nego. Odkryto wówczas solankę jodowo-bromową.
W 1860 roku dobra rycerskie Jastrzębia Dolnego kupił
hrabia Königsdorf, z inicjatywy którego wzniesiono urzą-
dzenia kąpielowe. W 1862 roku powstało uzdrowisko Bad
Königsdorf-Jastrzemb, które szybko dołączyło do elitar-
nego grona najlepszych europejskich kurortów.
W roku 1895 właścicielem zakładu przyrodolecznicze-
go został, zasłużony dla rozwoju lecznictwa uzdrowisko-
wego w Jastrzębiu Zdroju, Polak – dr Mikołaj Witczak.
Umiejętne zarządzanie i przemyślane inwestycje uczyni-
ły z Jastrzębia ceniony i modny kurort. Powstało wiele
nowych budynków kuracyjnych.
Historia Jastrzębia Zdroju – uzdrowiska – kończy się
w latach 60. XX wieku, kiedy zaczęto intensywnie eksplo-
atować znajdujące się na tych terenach złoża węgla kok-
sującego. W ciągu 12 lat zbudowano 5 kopalń.
W dobie przemian ustrojowych Jastrzębie Zdrój
zasłynęło jako miasto, w którym podpisano tzw. „Poro-
zumienie Jastrzębskie”, otwierające drogę do przemian
politycznych i gospodarczych w naszym kraju.
Ulica 1 Maja – wyjście z Parku Zdrojowego
1 Maja Street – exit from the Spa Park
4
  [ Pobierz całość w formacie PDF ]